زبان ترکی استانبولی (Turkish Language)

در این مقاله به بررسی زبان ترکی استانبولی، خاستگاه و جایگاه آن در دنیای زبان شناسی می‌پردازیم. از الفبای منحصر به فرد تا تاریخچه غنی آن، ما جزئیات شگفت انگیز این زبان زنده را کشف خواهیم کرد. علاوه بر این، در مورد مزایای یادگیری ترکی و اینکه چرا یک ابزار ضروری برای ارتباطات و تبادل فرهنگی است صحبت خواهیم کرد.

بر اساس آخرین آمار، بیشتر از 70 میلیون نفر در سراسر جهان به زبان ترکی استانبولی (Turkish Language) صحبت می‌کنند. اگرچه ترکیه خاستگاه اصلی این زبان است، اما مردم کشورهای بلغارستان، قبرس، یونان و آلبانی هم در جمعیت ترک ‌زبان‌ها جای دارند. ایرانی‌ها هم به دلیل همجواری با ترکیه و رفت و آمد به آن، در معرض این زبان قرار گرفته‌اند. در نتیجه، کم و بیش با ترکی استانبولی آشنایی دارند. اما وقتی پای اقامت یا تحصیل به میان می‌آید، فقط دانستن سلام و احوالپرسی به زبان ترکی استانبولی کافی نیست. بلکه یادگیری کامل آن، ضرورت دارد. در این مقاله از متروپل وزرا، اطلاعات مهمی را درباره این زبان به شما می‌دهیم. پس تا انتهای مطلب همراه ما باشید.

زبان ترکی استانبولی چه ویژگی‌هایی دارد؟

شاید در نگاه اول، یادگیری ترکی استانبولی (Türkiye Türkçesi) سخت به نظر برسد. دلیل آن هم این است که این زبان، از بُعد گرامر و لغات شباهتی به زبان انگلیسی ندارد. اما بدون تردید یادگیری ترکی استانبولی در کمترین زمان، برای فارسی ‌زبان‌ها چندان دشوار نیست. قدم نخست این است که، با مهم‌ترین مشخصه ‌های این زبان آشنا شوید. سپس، می‌توانید به تدریج آن را به طور کامل فرا بگیرید.

آشنایی با حروف الفبای ترکی استانبولی

زبان ترکی که با نام ترکی استانبولی نیز شناخته می‌شود، از خانواده زبان‌های ترکی است. این زبان عمدتاً در ترکیه و قبرس صحبت می‌شود و به طور گسترده توسط جوامع ترک در سراسر جهان استفاده می‌شود. الفبای ترکی از 29 حرف تشکیل شده و با خطی به نام الفبای ترکی نوشته شده است. شکی نیست که الفبا، مقدمه یک زبان است. از همین‌ رو، یاد گرفتن آن در درجه اول اهمیت قرار دارد. الفبای ترکی استانبولی، دارای 29 حرف است. اگرچه امروز شکل نوشتاری آن به صورت لاتین است، اما پیشتر نسخه‌ای از خط عربی بود. در سال 1928 میلادی و همزمان با انقلاب ترکیه، آتاتورک الفبای لاتین را جایگزین الفبای ترکی عثمانی کرد. در نتیجه امروز شکل مکتوب ترکی استانبولی، لاتین است.

الفبای ترکی استانبولی، شامل 6 حرف صدادار و بی‌ صدا می‌شود

حروف در ترکی استانبولی، به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند. نخست حروف صدادار یا همان مصوت‌ها ( 8 حرف) و دیگری، حروف بی ‌صدا یا صامت ( 21 حرف). علاوه بر این، هر کدام از این دو هم شامل حروف نرم و سخت یا خشن هستند. اگر حروف خشن در یک کلمه به کار روند، حروف صدادار دیگر کلمه هم خشن نوشته و تلفظ می‌شوند.

همین قاعده درباره حروف نرم نیز، صدق می‌کند. با این‌ حال، استثناهایی هم در این مورد وجود دارند. یکی از آنها، کلماتی هستند که از زبان‌های دیگر وارد ترکی استانبولی شده ‌اند. دیگری، کلمات مرکبی مانند Günaydın هستند.

• حروف صدادار خشن (Kalın): U، O، I، A
• حروف صدادار نرم ( ince): E,İ,Ö,Ü

همانطور که گفتیم، 21 حرف بی صدا در ترکی استانبولی وجود دارد. حروف بی صدای سخت که عبارت هستند از: F , S , T , K , Ç .Ş , H , P حروف بی صدای نرم: b, c, d, g, ğ, j, l, m, n, r, v, y, z.
البته، دسته ‌بندی‌های دیگری هم درباره این حروف وجود دارند. مثلاً حروف صدادار به حروف لبی و دندانی، پهن و نازک هم تقسیم می‌شوند که بر نحوه تلفظ آنها تأثیر دارد. در هنگام ادای حروف دندانی، دندان‌ها دیده می‌شوند. اما درباره حروف لبی، اینگونه نیست.

ترکی استانبولی از زبان‌های دیگر وام گرفته است

به طور کلی، همه زبان‌ها بر یکدیگر تأثیر گذاشته‌اند. ترکی هم، از این قاعده مستثنی نیست. عربی، فرانسوی، ایتالیایی، یونانی و فارسی از جمله زبان‌های وام ‌دهنده به ترکی استانبولی هستند. اما در این میان عربی با بیش از 6000 و فرانسوی با 5000، بیشترین اثر را روی آن داشته‌اند. جالب است بدانید که 1500 کلمه هم از فارسی، به ترکی استانبولی وارد شده‌اند.

گرامر زبان ترکی استانبولی

دستور زبان و ساختار جمله، از کلیدی‌ترین بخش‌های زبان هستند. پیش از هر چیز باید بگوییم که، ساختار کلمات ترکی استانبولی به این شکل است: فاعل + مفعول + فعل. درست مانند آنچه که در زبان فارسی مرسوم است. برعکس، این ترکیب ‌بندی نقطه مقابل سایر زبان‌ها از جمله اروپایی است. چون در آنها، جمله اینگونه نوشته می‌شود: فاعل + مفعول + فعل. شکی نیست که این ویژگی، یادگیری آن را برای فارسی ‌زبان ها آسان می‌کند. به مثال زیر، توجه کنید:

• من کتاب را خواندم ( فاعل + مفعول + فعل)
• I read the book ( فاعل + فعل + مفعول)
• Ben Kitabi okurdum ( فاعل + مفعول + فعل)

باید اضافه کنیم که ترکی استانبولی مانند فارسی، فاقد ضمایر جنسی است. برای مثال، در انگلیسی از ضمایر He و She برای توصیف مذکر و مؤنث استفاده می‌شود. اما در ترکی، ضمیر O ( به معنای او) برای هر دو جنس کاربرد دارد.

ضمایر ملکی در زبان ترکی استانبولی، مانند دیگر زبان‌ها برای انسان و اشیا به کار می‌روند. در این بخش هم، قاعده حروف صدادار و بی صدا نقش مهمی را بازی می‌کند. ضمن اینکه، پسوند مالکیت هم بر اسم و هم ضمیر اعمال می‌شود. مثلاً می‌گوییم:

• Benim arabam ( ماشین من)
• Senin araban ( ماشین تو)

این ویژگی به ما اجازه می‌دهد تا ضمیر ملکی را حذف کنیم، بدون اینکه لطمه‌ای به معنی جمله وارد شود. پس، می‌توانیم بگوییم:

• Arabam
• Araban

پیوندی بودن، دیگر مشخصه زبان ترکی

از جمله اصلی‌ترین ویژگی‌های ترکی استانبولی، پیوندی بودن آن (Agglutinating) است. به این معنا که بسیاری از عبارات و کلمات، با اضافه کردن یک پسوند شکل می‌گیرند. این پسوندها ممکن است برای جمع بستن، منفی کردن افعال و غیره به کار روند.

مثال: “Okuldeyız” یک جمله کامل در زبان ترکی و به معنای “ما در مدرسه هستیم”، است. این جمله از سه بخش تشکیل شده است: “Okul”به معنای مدرسه، “de” نوعی پسوند مکانی و در نهایت “yız” که پسوند جمع اول شخص است. این ویژگی ممکن است کمی گیج‌ کننده به نظر برسد، اما با اندکی تمرین راحت‌تر خواهد شد.

حروف اضافه در زبان ترکی استانبولی

برخلاف دیگر زبان‌ها، حروف اضافه در ترکی به کلمه‌ها می چسبند. مثلاً معادل حروف اضافه “به”، “از” و “را” در این زبان اینگونه است:

• Eve gidiyorum ( به خانه می‌روم) e در اینجا حرف اضافه “به” است
• Sinafa gidiyorum ( به کلاس می روم) a در اینجا حرف اضافه “به” است.

حرف اضافه “از”، با اضافه کردن پسوند dan به کلمه ساخته می‌شود.

• مثال: از مدرسه می آیم — Okuldan geliyorum

حرف اضافه “را” هم بر اساس آخرین حرف صدادار کلمه به صورت i، u، ü، ı می نویسیم.

• مثال: خانه را خریدم —- Evi aldim

چگونه ترکی استانبولی یاد بگیریم؟

پایین بودن هزینه تحصیل در ترکیه، بر افزایش تعداد مهاجران به این کشور مؤثر بوده است. بالا رفتن میزان استقبال از دانشگاه‌های ترکیه نیز، رابطه مستقیمی با افزایش تقاضا برای یادگیری ترکی استانبولی دارد. همانطور که گفتیم، ترکی استانبولی و فارسی اشتراکات زیادی با هم دارند. بنابراین، یادگیری آن برای شما راحت‌تر است. امروزه، شیوه‌های زیادی برای آموزش این زبان وجود دارند. به طوری که جملاتی مانند آموزش زبان ترکی استانبولی در 30 روز، چندان هم تبلیغاتی نیستند.

انتخاب از میان این روش‌ها، بر عهده شما است. اما اگر همچنان، با این سوال مواجه هستید که یادگیری زبان ترکی استانبولی چقدر طول میکشه، باید بگوییم چیزی بین 3 تا 6 ماه. البته هر چه بیشتر تلاش کنید، زودتر به نتیجه می‌رسید. با این ‌حال، هدف شما از یادگیری این زبان هم مهم است. مثلاً، ممکن است قصد سفر به ترکیه را داشته باشید. در این صورت، مطالعه کتابی حاوی اصطلاحات و جملات کاربردی ترکی استانبولی به شما کمک می‌کند.
چنانچه، قصد تحصیل در ترکیه و یادگیری حرفه‌ای ترکی استانبولی را دارید باید خود را در آن غرق کنید. برای رسیدن به این هدف، ما روش‌های زیر را به شما پیشنهاد می‌کنیم.

شرکت در کلاس‌های خصوصی و عمومی

درست مانند سایر زبان‌ها، دوره‌های آموزش ترکی استانبولی از ابتدا تا بالاترین سطح هم برگزار می‌شوند. برای نمونه، می‌توان به کلاس حضوری و آنلاین تومر در مؤسسه متروپل وزرا اشاره کرد. این دوره‌ها شامل سه سطح A، B و C می‌‌شوند و شرکت‌کنندگان در صورت موفقیت، مدرک معتبر 2024 دریافت می‌کنند.

لازم به ذکر است که منابع کلاس‌ها، 6 جلد کتاب از انتشارات متروپل هستند که همه مهارت‌ها را آموزش می‌دهند. با شرکت در دوره‌های تومر، نمونه سوالات این آزمون نیز به صورت رایگان در اختیارتان قرار می‌گیرند. علاوه بر همه اینها، بخشی به نام مشاوره آزمون در لیست خدمات این مرکز قرار دارد. یعنی شما، این امکان را دارید که با محتوای آزمون آشنا شوید و پرسش‌های خود را، با مشاوران در میان بگذارید.

یادگیری زبان ترکی استانبولی در خانه

پیشتر گفتیم که ترکی استانبولی اگر ساده نباشد، چندان سخت هم نیست. اما، ممکن است میانه خوبی با کلاس‌های آموزشی نداشته باشید. در این صورت، می‌توانید از روش‌های زیر استفاده کنید:

• کتاب‌های خودآموز؛
• نرم ‌افزارهای آموزشی؛
• تماشای فیلم‌ها و سریال‌های ترکی؛
• گوش دادن به اخبار و آهنگ‌های ترکی؛
• مطالعه داستان‌های کوتاه، شعر و دیگر متون؛
• عضویت در شبکه‌های اجتماعی ترک ‌زبان.

آشنایی با چند کتاب آموزش زبان ترکی استانبولی

تعداد و تنوع کتاب‌هایی که می‌توانید از آنها برای یادگیری ترکی استفاده کنید، زیاد است. از کتاب‌هایی مانند زبان ترکی استانبولی در سفر تا دستور زبان ترکی استانبولی در سطوح مختلف. نام چند نمونه از این منابع را با شما در میان می‌گذاریم.

مجموعه کتاب‌های ینی هیتی (Yeni-Hitit)

اگر به دنبال کتابی برای آموزش زبان ترکی استانبولی گام به گام می‌گردید، ینی هیتی بهترین گزینه است. این مجموعه در سه سطح مبتدی، متوسط و پیشرفته توسط یکی از بهترین دانشگاه های ترکیه ( آنکارا) به چاپ رسیده است. هر سطح شامل یک کتاب اصلی و کتاب تمرین است. همچنین در هر سطح، یک کتاب راهنمای معلم هم برای تدریس زبان ترکی استانبولی وجود دارد.

کتاب‌های استانبول (Istanbul)

این مجموعه، یک دوره آموزش کامل زبان ترکی استانبولی است که در 5 سطح عرضه شده است. هر سطح نیز دارای یک کتاب اصلی، تمرین و فایل صوتی در قالب CD است. به‌ علاوه هر کتاب، 6 درس دارد که تمام بخش‌ها اعم از گرامر، مکالمه، نوشتار و مهارت شنیداری را پوشش می‌دهند.

کتاب‌های Yedi Iklim

یکی دیگر از منابع کاربردی آموزش زبان ترکی استانبولی از مبتدی تا پیشرفته، مجموعه Yedi Iklim است. این مجموعه هم سه سطح مبتدی، متوسط و پیشرفته را در برمی‌گیرد. هر سطح با یک کتاب اصلی و تمرین، به آموزش چهار مهارت به اضافه لغات و گرامر می‌پردازد.

دیکشنری فارسی به ترکی استانبولی و برعکس

اگر در حال یادگیری ترکی استانبولی هستید، وجود یک لغت ‌نامه بسیار ضروری است. دیکشنری همچنین، برای ترجمه فارسی به ترکی استانبولی یک متن هم به درد شما می‌خورد. اما، کدام یک از لغت ‌نامه های موجود معتبر هستند؟

• دیکشنری ترکی استانبولی به فارسی مهمت کانار (Mehmet Kanar)
• دیکشنری ترکی به فارسی ابراهیم اولغون
• دیکشنری ترکی استانبولی به فارسی و انگلیسی دکتر گلکاریان
• دیکشنری فارسی به ترکی آراز اورمولو
• واژه‌ نامه‌های Yeni Hitit که حاوی لغات پر کاربرد ترکی استانبولی هستند

تحصیل به زبان ترکی استانبولی (Turkish Language)

در سال‌های اخیر، ایرانیان زیادی برای تحصیل، کار یا اقامت به ترکیه مهاجرت کرده‌اند. در این میان، سهم مهاجران تحصیلی بسیار قابل ‌توجه است. پایین بودن هزینه، اعتبار مدرک تحصیلی و نزدیکی جغرافیایی از جمله عوامل استقبال از ترکیه هستند. از بین رشته‌های تحصیلی مختلف نیز پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی بیشترین متقاضی را دارند.

بدون تردید، تحصیل در دانشگاه‌های این کشور نیازمند تسلط به زبان آن است. اگرچه دانشگاه‌های زیادی در ترکیه انگلیسی‌ زبان هستند، اما زبان تحصیل ترکی است. به همین دلیل، دانشجویان خارجی برای ثبت نام نیاز به گواهی زبان ترکی استانبولی دارند. این گواهی پس از شرکت در آزمون تومر و موفقیت در آن، به دانشجو اعطا می‌شود. تومر شامل سه سطح A، B و C است و برای پذیرش در مقطع کاردانی و کارشناسی، حداقل سطح B مورد نیاز است.

در ضمن، دانشگاه‌های ترکیه به دو دسته دولتی و خصوصی تقسیم می‌شوند. هرچند شما می‌توانید در هر دو آنها درس بخوانید، اما بهتر است نکاتی را بدانید. نخست، تفاوت در شهریه است. همانند دیگر کشورها، هزینه تحصیل در دانشگاه‌های خصوصی بیشتر از دولتی است. این هزینه از حدود 3 هزار تا 30 هزار دلار، برای مقاطع کاردانی تا کارشناسی است.

علاوه بر این، نحوه پذیرش در دانشگاه‌های دولتی و غیردولتی ترکیه هم کمی متفاوت هستند. معمولاً مؤسسات آموزشی خصوصی، از طریق آزمون SAT یا حتی بدون آزمون، دانشجو می‌پذیرند. یعنی، با داشتن معدل بالا هم، می‌توانید در آنها مشغول به تحصیل شوید. در حالی که اغلب دانشگاه‌های دولتی، نمره آزمون یوس را برای پذیرش معتبر می‌دانند.

سخن پایانی

این مطلب را، به نکاتی پیرامون زبان ترکی استانبولی (Turkish Language) اختصاص دادیم. همانگونه که گفتیم، ابزارهای متنوعی برای یادگیری این زبان وجود دارند. بستگی به هدف خود، می‌توانید از کلاس‌های آموزشی یا منابع خودآموز استفاده کنید. همچنین، بهتر است همیشه یک لغت ‌نامه جیبی را همراه خود داشته باشید تا به راحتی، ترجمه ترکی استانبولی یک کلمه یا عبارت را پیدا کنید.

شما، از چه متدی برای فراگیری این زبان استفاده می‌کنید؟ اگر قصد ادامه تحصیل را به زبان ترکی استانبولی دارید، راه دوری نروید. کافی است گوشی تلفن را بردارید و با شماره 58106000-021 تماس بگیرید. همکاران ما در مؤسسه متروپل وزرا، شما را در خصوص آزمون‌ها و دوره‌های مرتبط راهنمایی می‌کنند.

سوالات متداول زبان ترکی استانبولی