رشته مهندسی شیمی در ترکیه (Chemical Engineering)

تحصیل در شاخه‌های گوناگون مهندسی، همواره یکی از علایق دانشجویان ایرانی مهاجر به ترکیه بوده است. در این میان، مهندسی شیمی (Chemical Engineering) با گرایش‌های جالب و فراوان خود، جایگاه ویژه‌ای دارد. به خصوص اینکه امکان قبولی در رشته مهندسی شیمی در ترکیه، حتی بدون آزمون ورودی هم ممکن است. اما کدام دانشگاه‌ها، چنین فرصتی را در اختیار شما قرار می‌دهند؟ آیا، چارت رشته مهندسی شیمی در دانشگاه‌های ترکیه با ایران یکسان است؟ ما در این مقاله از متروپل وزرا، به پرسش‌های شما پاسخ می‌دهیم؛ پس تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.

رشته مهندسی شیمی چیست؟

یکی از رشته‌های مورد‌علاقه دانش‌آموزان در علوم تجربی، مهندسی شیمی است. این رشته همانطور که از نام آن برمی‌آید، از ترکیب دانش شیمی و مهندسی پدید آمده است. به بیان ساده، هدف آن تبدیل مواد اولیه طبیعی به محصولات مورد نیاز صنعت است. در حقیقت مهندس شیمی، با کمک فرایندهای تبدیل شیمیایی سازگار با محیط زیست و منابع، محصولات صنعتی را تولید می‌کند.

بنابراین باید گفت که این حوزه، رویکردی کاملاً میان‌ رشته‌ای دارد. زیرا محصول تولیدی یک مهندس شیمی، می‌تواند از پلاستیک تا فراورده نفتی متغیر باشد. از این جهت، مهندسی شیمی با رشته شیمی محض که تنها بر مفاهیم این دانش متمرکز است، تفاوت دارد. در مقابل، ویژگی سنتز مواد جدید با استفاده از واکنش‌های شیمیایی، آن را به رشته شیمی کاربردی نزدیک می‌کند.

اما برای کسانی که با این رشته آشنا نیستند، شاید این سوال مطرح شود که آیا رشته مهندسی شیمی خوب است؟ باید بگوییم که این رشته، از جمله رشته‌های تحصیلی است که زمینه‌های کاربردی بکر و متنوع دارد. نظرات دانشجویان رشته مهندسی شیمی حکایت از این دارند که نامحدود بودن، امتیاز بزرگ این حیطه است. هرچند که برای یادگیری، شما با دروس نسبتاً پیچیده‌ای مواجه هستید. موضوعی که احتمالاً، می‌توان آن را مهم‌ترین سختی رشته مهندسی شیمی دانست.

معرفی رشته مهندسی شیمی در دانشگاه‌های ترکیه

در ترکیه، امکان ادامه تحصیل در مهندسی شیمی در تمام مقاطع از کارشناسی تا دکترا مهیا است. دوره کارشناسی آن، 4 سال و معادل 8 ترم است. دانشجو باید در این مدت، 240 واحد ECT را پشت سر بگذارد که شامل دروس اجباری و اختیاری می‌شوند. ناگفته نماند که تمام دانشگاه‌های این کشور، عضو پیمان بولونیا هستند. به همین دلیل، تعداد واحدهای درسی هم بر اساس سیستم اروپایی محاسبه می‌شود. این موضوع، اعتبار مدرک تحصیلی آنها را نیز در سراسر جهان تضمین می‌کند.

علیرغم تفاوت‌های جزئی در چارت درسی دانشگاه‌ها، بعضی دروس رشته مهندسی شیمی در لیسانس اینها هستند:

• شیمی آزمایشگاه عمومی
• اصول مهندسی شیمی
• فیزیک آزمایشگاه عمومی
• بهداشت و ایمنی محیطی
• شیمی تحلیلی
• ریاضیات مهندسی
• تعادل انرژی و مواد
• شیمی فیزیک
• ترمودینامیک‌های مهندسی شیمی
• شیمی ارگانیک
• مدلسازی ریاضی اولیه
• نظریه حمل و نقل

کارشناسی ارشد و دکترا

ماهیت بین‌ رشته‌ای بودن، باعث شده است تا انتخاب رشته مهندسی شیمی در تحصیلات تکمیلی آسان‌تر باشد. دوره کارشناسی ارشد، دو سال ( 4 ترم) و متشکل از 120 واحد ECT است. برای موفقیت در آن هم، معمولاً دانشگاه‌ها معدل 2.50 از 4 را از دانشجو می‌خواهند. دروس این مقطع، عبارت هستند از:

• ترمودینامیک مهندسی شیمی پیشرفته
• ریاضیات کاربردی در مهندسی شیمی
• سمینار
• پایان‌ نامه
• آخرین موضوعات در مهندسی شیمی
• پدیده حمل و نقل 1

به علاوه، طول مدت دوره دکترا چیزی بین 3 تا 5 سال طول می‌کشد. در این دوره، درس پدیده حمل و نقل 2 که از کلیدی‌ترین کتاب های رشته مهندسی شیمی است، تدریس می‌شود. پیشرفت‌ها در مهندسی شیمی، سمینار و تز هم، از دیگر واحدهای ارائه ‌شده هستند. باید اضافه کنیم که معدل لازم برای اخذ مدرک دکترا، 2.75 است.
اما همانطور که گفتیم، شما می‌توانید رشته‌های متنوعی را برای تحصیل ارشد و دکترا برگزینید. در زیر، به برخی از گرایش های مهندسی شیمی در این مقاطع اشاره می‌کنیم.

• بیوشیمی
• بیومدیکال
• بیوتکنولوژی
• نانوتکنولوژی
• مهندسی پتروشیمی
• مهندسی نفت
• صنایع غذایی

بهترین دانشگاه برای رشته مهندسی شیمی در ترکیه

تعداد زیادی از دانشگاه های ترکیه، به ارائه مهندسی شیمی می‌پردازند که هر یک، از جایگاه علمی متفاوتی برخوردار هستند. شما همچنین، می‌توانید نوع دانشگاه اعم از خصوصی یا دولتی را انتخاب کنید. چرا که، برخی از دانشگاه‌های معتبر ترکیه را مؤسسات آموزش عالی غیردولتی تشکیل می‌دهند. در ادامه، به معرفی بهترین دانشگاه‌های این رشته می‌پردازیم.

دانشگاه خصوصی کوچ

• کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا: مهندسی شیمی و بیولوژیکی
• زبان: انگلیسی
• نحوه پذیرش: آزمون SAT / شرط معدل
• مدرک زبان: تافل iBT 80

دانشگاه خصوصی یدی تپه

• کارشناسی، ارشد و دکترا: مهندسی شیمی
• کارشناسی ارشد و دکترا: شیمی دارویی
• زبان: انگلیسی
• علاوه بر مدرک زبان انگلیسی، ارائه مدرک آزمون تومر هم الزامی است.
• نحوه پذیرش: آزمون SAT / شرط معدل

دانشگاه دولتی حاجت تپه

• کارشناسی: مهندسی شیمی
• کارشناسی ارشد: بیوشیمی، مهندسی شیمی، شیمی تحلیلی
• دکترا: بیوشیمی، مهندسی شیمی، شیمی تحلیلی
• زبان: ترکی / انگلیسی
• نحوه پذیرش: آزمون ست

دانشگاه فنی ییلدیز

• کارشناسی: مهندسی شیمی
• کارشناسی ارشد: مهندسی شیمی، شیمی ارگانیک، شیمی تحلیلی، شیمی فیزیک، بیوشیمی
• دکترا: مهندسی شیمی، شیمی ارگانیک، شیمی تحلیلی، شیمی فیزیک
• زبان: ترکی / انگلیسی
• نحوه پذیرش: آزمون یوس و SAT

دانشگاه فنی استانبول

• کارشناسی، ارشد و دکترا: مهندسی شیمی
• زبان: ترکی / انگلیسی
• نحوه پذیرش: آزمون SAT

دانشگاه آنکارا

• کارشناسی: مهندسی شیمی
• کارشناسی ارشد: مهندسی شیمی، شیمی و سم ‌شناسی پزشکی قانونی، بیوشیمی، بیوشیمی دامپزشکی، بیوشیمی دارویی، شیمی تحلیلی
• دکترا: شیمی و سم ‌شناسی پزشکی قانونی، شیمی تحلیلی، بیوشیمی، بیوشیمی دامپزشکی، بیوشیمی دارویی، بیوشیمی پزشکی، مهندسی شیمی
• زبان: ترکی / انگلیسی
• نحوه پذیرش: آزمون یوس و سَت

دانشگاه فنی خاورمیانه

• کارشناسی: مهندسی شیمی
• کارشناسی ارشد و دکترا: مهندسی شیمی، بیوشیمی
• زبان: انگلیسی
• نحوه پذیرش: آزمون SAT

علاوه بر اینها دانشگاه‌های اگه، قاضی، آنادولو، بیلکنت و آتاتورک نیز در لیست دانشگاه‌های معتبر مهندسی شیمی قرار می‌گیرند.

هزینه تحصیل مهندسی شیمی (Chemical Engineering) در ترکیه

تردیدی نیست که مقرون به صرفه بودن هزینه تحصیل در ترکیه، یکی از عوامل محبوبیت آن است. مقایسه شهریه رشته مهندسی شیمی در المان، آمریکا یا کانادا با ترکیه این موضوع را اثبات می‌کند. مثلاً شهریه دانشگاه‌های خصوصی مثل کوچ یا یدی تپه، بین 8.500 تا 27.500 دلار است. همچنین با تقریباً 22 هزار لیر، می‌توان در دانشگاه معتبری مانند فنی خاورمیانه تحصیل کرد. در حالی که شهریه یک دانشگاه دولتی در کشوری مثل آلمان، بین 15 تا 20 هزار دلار است.

مدارک لازم برای قبولی در رشته مهندسی شیمی در ترکیه

دانشجویان ایرانی که می‌خواهند در ترکیه تحصیل کنند، ملزم به ارائه مدارک زیر هستند:

• نمره آزمون یوس یا SAT. هر دانشگاهی، حداقل نمره‌ای را برای این آزمون‌ها در نظر گرفته است. با این ‌وجود، بهتر است برای کسب بالاترین نمره تلاش کنید. چون رقبای شما، از کشورهای مختلف هستند. ضمن اینکه، با این کار شانس شما برای بهره‌مندی از بورسیه هم بیشتر می‌شود. برای این منظور، شرکت در کلاس آنلاین یوس یا دوره‌های آمادگی SAT می‌تواند مفید واقع شود؛
• مدرک آزمون تومر، برای تمام مقاطع ( در صورت داشتن)
• مدرک زبان بین‌ المللی مانند تافل یا آیلتس، برای رشته‌های انگلیسی‌ زبان ( در صورت داشتن)
• نمره آزمون GRE یا GMAT برای ارشد و دکترا
• دیپلم دبیرستان و ترجمه به انگلیسی یا ترکی
• ریز نمرات دبیرستان به همراه ترجمه ترکی یا انگلیسی
• پاسپورت
• عکس
• گواهی تمکن مالی

اگر با آزمون‌های بالا آشنا نباشید، ممکن است با دیدن نام آنها نگران شوید. توصیه ما به شما این است که، وقتی را برای مشاوره آزمون اختصاص دهید. در اینصورت، هم اطلاعاتی را درباره محتوای آزمون‌ها به دست می‌آورید و هم، روش آمادگی متناسب با خود را پیدا می‌کنید.

بازار کار مهندس شیمی در ترکیه چطور است؟

بدون شک یکی از مزایای تحصیل در رشته مهندسی شیمی، چشم ‌انداز شغلی روشن است. در ترکیه هم، فرصت‌های کاری زیادی برای مهندسان شیمی وجود دارند. به همین دلیل، فارغ ‌التحصیلان زیادی پس از پایان تحصیل در ترکیه به فکر یافتن کار و اقامت می‌افتند.

همانطور که می‌دانید در ایران، سازمان نظام مهندسی رشته مهندسی شیمی را برای کار منوط به اخذ مجوز کرده است. اما در ترکیه، نیازی به چنین اجازه‌ای نیست. حالا، شما را با برخی از حوزه‌‌های شغلی این رشته آشنا می‌کنیم:

• صنایع شیمیایی و پتروشیمی
• پالایشگاه‌های نفت
• داروسازی و بیوتکنولوژی
• خودروسازی
• صنایع رنگ
• مدیریت تولید محصول
• خدمات مشاوره ایمنی کار
• صنایع غذایی
• بهداشت، ایمنی و محیط زیست (HSE)
• تحقیق وتوسعه (R&D)
• تضمین کیفیت
• تولید تجهیزات پزشکی و اندام‌های مصنوعی
• طراحی و بهینه‌سازی فرایند تولید

نگاهی به درآمد مهندس شیمی در ترکیه

بر اساس آخرین داده‌ها (2024)، متوسط حقوق ماهانه مهندس شیمی در ترکیه 7970 لیر است. البته این میزان، از 3670 لیر ( کمترین) تا 12700 لیر ( بیشترین) متغیر است. از جمله عوامل مؤثر در این موضوع، باید به سابقه کاری اشاره کرد. به نحوی که درآمد مهندس شیمی با تجربه کمتر از 2 سال، به تقریباً 4160 لیر می‌رسد. اما شاغلانی که بین 2 تا 5 سال تجربه دارند، 34 درصد بیشتر حقوق می‌گیرند. میزان دستمزد فردی با 5 – 10 سال سابقه، از 8 هزار لیر هم فراتر می‌رود.

تحصیلات نیز، عامل دیگری است که بر حقوق مهندسی شیمی اثرگذار است. مثلاً افراد دارای مدرک دکترا، 23 درصد بیشتر از مهندسان با مدرک کارشناسی ارشد درآمد دارند. به همان ترتیب حقوق یک کارشناس ارشد هم، 29 درصد از کارشناس بالاتر است.

از سوی دیگر، درآمد رشته مهندسی شیمی برای خانم ها در ترکیه، نسبت به آقایان پایین‌تر است. در حقیقت، آنها 15 درصد کمتر از همکاران مرد خود حقوق می‌گیرند. اما در مجموع، می‌توان ادعا کرد که رشته مهندسی شیمی برای مهاجرت به ترکیه، گزینه خوبی است. البته در این حوزه، مشاغل دیگری هم با میزان دستمزدهای متفاوت وجود دارند. در این بخش، نگاهی به درآمد آنها می‌اندازیم.

• شیمیدان: 15.600 لیر
• محقق آزمایشگاه: 8030 لیر
• مدیر آزمایشگاه: 11300 لیر
• تکنیسین ازمایشگاه: 5270 لیر
• تحلیلگر مواد: 7060 لیر
• هیدرولوژیست: 11.000 لیر
• تکنیسین فرمولاسیون: ‌6460 لیر

سخن آخر

شرایط تحصیل، دانشگاه‌ها و بازار کار رشته مهندسی شیمی در ترکیه، مهم‌ترین بخش‌های این مقاله را تشکیل می‌دادند. در قسمت دیگری از این مقاله خواندید که، امکان تحصیل مهندسی شیمی (Chemical Engineering) به زبان انگلیسی هم وجود دارد. بنابراین ، هر دو مدرک زبان انگلیسی و ترکی به کار شما می‌آیند.

شما هم، به تحصیل رشته مهندسی شیمی گرایش بیوتکنولوژی یا دیگر شاخه‌های متنوع آن در ترکیه فکر می‌کنید؟ پس وقت را از دست ندهید. با شماره 58106000-021 تماس بگیرید. کارشناسان و مشاوران ما در ساعات اداری، به تمام پرسش‌های شما پاسخ می‌دهند.

منابع:
https://www.globalacademia.com/en/study-chemical-engineering-in-turkey/
https://www.bachelorsportal.com/study-options/268894240/chemical-engineering-turkey.html
http://www.salaryexplorer.com/salary-survey.php?loc=221&loctype=1&job=11979&jobtype=3
https://hacettepe.edu.tr/teaching/undergraduate_programs#C‌